هگمتانه؛ جلوه ای از تاریخ شکوهمند ایرانی - وبلاگ مهدی

به گزارش وبلاگ مهدی، هگمتانه محوطه باستانی با چند هزار قدمت است که در محله اکباتان همدان قرار گرفته است و به همراه موزه اش از مهمترین آثار تاریخی ایران محسوب می گردد.

همدان با هگمتانه جهانی شده است. محوطه باستانی که رد پایی از تاریخ و تمدن سه هزار ساله را با خود دارد. هگمتانه زمانی پایتخت ماد ها بوده است. اولین پایتخت ایران و آریایی که هنوز با خود شگفتی ها و رمز و راز هایی دارد.

برای بازدید از این تپه که حدود 30 هکتار مساحت دارد باید به قسمت شمالی و بافت قدیمی شهر همدان بروید. در انتهای خیابان اکباتان می توانید این محوطه باستانی را ببینید که تاریخ شکوهمند این مرزو بوم را به رخ جهانیان می کشد.

طبق آنالیز هایی که باستان شناسان و پژوهشگران انجام داده اند آثار به جای مانده و کشف شده از هگمتانه مربوط به دوران تاریخی مختلف به خصوص دوره ماد، هخامنشی و اشکانی می گردد.

هم چنین باستان شناسان در مطالعات شان به ساخت و سازهایی که در این محوطه صورت گرفته است پی برده اند. آن ها می گویند معابری به فاصله های مساوی و موازی با یکدیگر در این محوطه وجود دارد که در حد فاصل آن ها واحدهای ساختمانی کاملا مشابه و قرینه یکدیگر احداث شده اند. این مجموعه غیر از این تأسیسات آبرسانی دارد که دارای حصاری خشتی به قطر 10 متر است و در فواصل تعیین برج هایی عظیمی دارد.

نکته جالب توجه دیگر در خصوص هگمتانه این است که سازه اصلی آن علاوه بر خشت خام، در بخش هایی از آجر تشکیل شده است.

تاریخ هگمتانه

گفته می گردد بنای شهر هگمتانه مربوط به دیاکو پادشاه ماد است که حدود 700 سال قبل از میلاد مسیح حکومت می نموده است. مورخ یونانی در این رابطه گفته است پادشاه ماد این شهر را به پایتختی انتخاب کرد و نامش را اکباتان و یا هگمتانه نامید. او هم چنین اشاره نموده است که هگمتانه در زمان بخت النصر نابود شد و بعدها توسط داریوش عظیم مورد بازسازی نهاده شد و در دوره اشکانیان به عنوان پایتخت تابستانی شاه اشکانی انتخاب شد این موضوع با آثار و خرابه های باروی قلعه اشکانی که برفراز تپه مصلی و مجسمه شیرسنگی به دست آمده قابل تایید است.

در سال 23 هجری که جنگ نهاوند رخ داد همدان تحت تصرف اعراب در آمد و از آن موقع فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشت. به گونه ای که زمانی مرکز آبادی و ثروت می شد و گاهی نیز مورد حمله و تجاوز قرار می گرفت. برای مثال در زمان دیلمیان (319 هجری) آسیب زیادی دید. در قرن 6 هجری سلجوقیان مرکز خود را از بغداد به همدان منتقل کردند. به مدت 50 سال این شهر پایتخت سلسله سلجوقیان بود تا اینکه در حمله مغول و تسلط تیموریان این شهر ویران شد و بعدا با روی کار آمدن سلاطین صفوی هگمتانه مجددا مورد آبادانی نهاده شد.

پرفسور گیریشمن، باستان شناس معروف فرانسوی، اعتقاد دارد که اسم قبلی هگمتانه، اکسایا یعنی شهر کاسی ها بوده است. اما در کل شهر هگمتانه را یکی از اقوام آریایی بنام مادها ساخته اند و نخستین دولت ایرانی را در آن بنا نهاده اند.

اما منابع تاریخی دیگر بیانگر این موضوع است که شهر هگمتانه، قبل از آن که به عنوان پایتخت مادها انتخاب گردد وجود داشته و زیستگاه کاسی ها بوده است. بعد ها بازماندگان قوم کاسی با طایفه ای از آریایی ها، قوم ماد را به وجود آوردند و با غلبه بر آشوری ها، دولت ماد را ایجاد کردند و پایتخت خود را هگمتانه قرار دادند.

امروزه بیشتر باستان شناسان، تپه باستانی هگمتانه را که وسیع ترین تپه باستانی ایران است، بقایای بناهای اقوام کاسی، مادی، هخامنشی و بعد از آن می دانند.

موزه هگمتانه

از تپه هگمتانه آثاری کشف شده است که همه در موزه هگمتانه نگهداری می گردد. این موزه دورتر از محدوده گاوشگری هگمتانه است و به عنوان یک جاذبه می تواند ساعتی شما را سرگرم کند.

آثاری که در موزه تپه هگمتانه در معرض نمایش نهاده شده است شامل دو بخش می گردد:

1- اختصاصی که در این تپه کشف شده است.

2- اشیایی که تقارن زمانی با این تپه دارد و در سطح استان کشف شده است.

این آثار به صورت سنگی، استخوانی، سفالی و فلزی هستند و از دوره های پیش و پس از اسلام مربوط می شوند. همچنین در راهرو و تالار سمت راست موزه تپه هگمتانه، نیز اشیایی پیدا شده است که در این موزه نگهداری می گردد. از برجسته ترین این آثار می توان به پایه ستون های متعلق به کاخ های هخامنشی و سر گاو از جنس سفال متعلق به همین دوران اشاره نمود.

در قسمت هایی از اشیای استانی این موزه مجموعه تابوت های سفالی و سنگی مربوط به دوره پارتیان، سکه هایی از عهد ساسانی ،خمره ها و سنگ های تزیینی با نقوش بسیار زیبا و سنگ قبرهایی مربوط به دوران مختلف اسلامی، دیده می گردد.

گفته می گردد تعداد زیادی از مکشوفات این تپه به صورت غیر قانونی هم اکنون در موزه های خارج کشور و یا با استرداد آن در موزه ملی نگهداری می گردد.

تپه هگمتانه به همراه این موزه از جاذبه های دیدنی است که سالانه گردشگرانی را به خود جذب می کند. اگر شما هم برای بازدید از این تمدن چند هزار ساله تصمیم جدی گرفتید به یاد داشته باشید که این شهر پایتخت تابستانی ایران است و در فصل گرم با آب و هوایی دل انگیزش به گرمی از شما استقبال می نماید.

گروه گردشگری وبلاگ مهدی