علل تیره شدن رنگ ادرار - وبلاگ مهدی

به گزارش وبلاگ مهدی، ادرار طبیعی رنگی زرد و کم رنگ دارد ولی، عواملی مانند دفع آب بدن و مصرف بعضی مواد غذایی و داروها می تواند باعث تیره شدن رنگ ادرار ، قهوه ای یا قرمز شدن آن شوند.

مترجم: امین حسین پور

منبع:راسخون

ادرار طبیعی رنگی زرد و کم رنگ دارد ولی، عواملی مانند دفع آب بدن و مصرف بعضی مواد غذایی و داروها می تواند باعث تیره شدن رنگ ادرار ، قهوه ای یا قرمز شدن آن شوند.

ادرار ماده ای مایع است که محتوی آب و مواد زائد محلول در آب ناشی از فرآیندهای متابولیک می باشد که در داخل سلول های زنده اتفاق می افتند. مواد زائد محلول در آب که در ادرار وجود دارند بیشتر محصولات نیتروژنی مانند اوره ، اسید اوریک و کراتینین هستند. بعضی هورمون ها ، آنزیم ها و نمک های معدنی هم ممکن است در ادرار وجود داشته باشند.

ادرار مایعی شفاف ، بدون رنگ یا زرد کم رنگ است و خاصیتی اسیدی دارد. رنگ ادرار ممکن است گاه به گاه تغییر پیدا کند و بیشتر مواقع جای نگرانی نیست.

عوامل مختلفی می توانند باعث تیره شدن رنگ ادرار شوند. در ادامه مقاله به بحث درباره علل تغییر رنگ ادرار و علائم مربوط به آن می پردازیم.

علل تیره شدن رنگ ادرار

رنگ ادرار بعضی اوقات می تواند نشانگر مهمی از شرایط سلامت ما باشد. عوامل مختلفی می توانند باعث تغییر رنگ ادرار شوند مانند عدم مصرف مایعات کافی ، مصرف بعضی مواد غذایی خاص ، بروز بعضی بیماری ها و غیره.

دفع آب بدن

تیره شدن رنگ ادرار اغلب نشانه دفع آب بدن یا عدم نوشیدن آب کافی است. این شرایط بعلاوه می تواند زمانی که فرد زیاد عرق می نماید اتفاق بیافتد. عوامل مهم دیگری که می توانند منجر به دفع آب بدن شوند عبارتند از استفراغ و اسهال زیاد. به خاطر دفع آب بدن ادرار غلیظ می گردد و از مایعی بی رنگ تبدیل به مایعی زرد پر رنگ می گردد. غلظت بالای مواد زائد نیتروژنی می تواند باعث تغییر رنگ ادرار و بوی بد آن گردد.

داروها و مکمل ها

مصرف مکمل های ویتامین ب می تواند باعث تیره شدن رنگ ادرار گردد. ویتامین های ب کمپلکس ویتامینی محلول در آب هستند و از اینرو، اندازه اضافی که به وسیله بدن جذب نمی گردد به وسیله ادرار دفع می گردد. مصرف داروهایی مانند ریفامپین ، وارفارین ، نیتروفورانتیون و سولفامتوکسازول ممکن است باعث تیره شدن یا نارنجی رنگ شدن ادرار گردد. استفاده از ملین ها هم ممک است باعث تیره شدن رنگ ادرار گردد.

مصرف بعضی مواد غذایی خاص

دلیل دیگر تغییرات موقتی در رنگ ادرار مصرف بعضی مواد غذایی خاص است. برای مثال، مصرف مارچوبه ممکن است باعث تیره شدن یا سبز رنگ شدن ادرار گردد. مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی مقادیر بالای ویتامین ب ، کاروتن و ویتامین ث هم ممکن است باعث تیره شدن رنگ ادرار گردد. از طرف دیگر، مصرف بیش از حد چغندر ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به صورتی مایل به قرمز گردد.

بیماری ها و اختلالات

بیماری یرقان یا زردی ممکن است باعث زرد رنگ شدن ادرار گردد. یرقان علاوه بر رنگ ادرار ممکن است باعث زرد شدن رنگ پوست و سفیده چشم ها هم گردد. این تغییر رنگ به خاطر تجمع بیلی روبین در خون اتفاق می افتد. بیلی روبین ماده زائد حاصل از شکسته شدن گلبول های قرمز خون است. تحت شرایط عادی کبد بیلی روبین را از خون پاکسازی می نماید. ولی، بروز عفونت ممکن است سرعت شکسته شدن گلبول های قرمز خون را افزایش دهد که منجر به مختل شدن این فرآیند می گردد. آسیب تماشا کبد به خاطر عفونت یا قرار گیری در معرض مواد خاص هم ممکن است باعث همین کار گردد.

اختلال در حرکت صفرا در دستگاه گوارش هم باعث یرقان می گردد. عفونت های کبدی مانند هپاتیت A ، B و C ، لپتوسپیروز و بعلاوه مصرف بیش از حد پاراستامول ، سیروز کبدی ، هپاتیت خود ایمنی و سرطان کبد هم ممکن است منجر به بروز یرقان شوند. بیماری هایی مانند مالاریا ، کم خونی داسی شکل ، تالاسمی ، سندروم ژیلبرت و غیره هم ممکن است منجر به یرقان شوند.

کم خونی همولیتیک بیماری دیگری است که ممکن است باعث تیره شدن رنگ ادرار گردد. این بیماری به خاطر شکسته شدن نارس گلبول های قرمز خون و عدم توانایی سلول های مغز استخوان برای افزایش فراوری گلبول های قرمز خون اتفاق می افتد. این ممکن است منجر به کاهش تعداد گلبول های قرمز خون گردد. از طرف دیگر، افزایش سرعت شکسته شدن گلبول های قرمز خون ممکن است باعث افزایش سطح بیلی روبین خون گردد.

تغییرات دیگر در رنگ ادرار

علاوه بر تیره شدن رنگ ادرار، بعضی شرایط ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به نارنجی ، قهوه ای و سبز هم شوند.

بیماری های کبد مانند هپاتیت و ملانوم ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به قهوه ای مایل به قرمز شوند. این بعلاوه ممکن است نشانه مسمویت با مس هم باشد.

مصرف مواد غذایی مانند چغندر ، لوبیا و شاه توت ممکن است باعث قرمز یا صورتی شدن رنگ ادرار گردد.

رنگ آبی یا سبز ادرار ممکن است به خاطر وجود رنگ های مورد استفاده در مواد غذایی و داروها باشد.

عفونت مجاری ادراری و مصرف داروهایی مانند آمی تریپتیلین ، ایندومتاسین و دوکسوروبیسین ممکن است باعث آبی یا سبز شدن رنگ ادرار گردد.

آبی شدن رنگ ادرار ممکن است نشانه ابتلا به عفونت باکتریایی باشد.

قرمز یا صورتی شدن رنگ ادرار ممکن است نشانه وجود خون در ادرار باشد که معمولاً به خاطر عفونت ناشی از سنگ کلیه اتفاق می افتد.

علائم مرتبط

اگر بیماری یا اختلال زمینه ای وجود نداشته باشد، تیره شدن رنگ ادرار با علائم دیگری همراه نیست.

اگر فرد مبتلا به عفونت مجاری ادراری باشد، ادرار بوی بدی می دهد.

در صورت بروز عفونت فرد ممکن است تمایل به دفع مکرر ادرار داشته باشد و هنگام ادرار کردن احساس سوزش کند.

عفونت بعلاوه ممکن است باعث تب و درد در ناحیه شکم در بعضی افراد گردد.

قبل از هر گونه نتیجه گیری راجع به تغییر رنگ ادرار، ضروری است به مواد غذایی که اخیراً مصرف نموده اید و بعلاوه اندازه مایعاتی که مصرف نموده اید توجه داشته باشید. این بدان خاطر است که تغییر رنگ ادرار معمولاً به خاطر مصرف بعضی مواد غذایی و دفع آب بدن اتفاق می افتد. آب نقش کلیدی در دفع مواد زائد بدن به وسیله ادرار ایفا می نماید. ولی، اگر رنگ ادرار برای مدت زمان قابل ملاحظه ای تغییر کند و بوی بدی بدهد، باید به پزشک مراجعه کنید.